Beheersen van de informatiestroom
Telegram en X onder de loep
Ongeveer een week geleden werd de baas van Telegram, Pavel Durov, in Frankrijk gearesteerd. Er zouden zich op zijn platform zaken afspelen, zoals het witwassen van geld, verhandelen van drugs en pedofiele criminaliteit en het bedrijf werkt onvoldoende mee met landen om dit in de kiem te smoren. In Brazilië werd enkele dagen terug, na een lange strijd in de rechtbank, door de hoge rechter besloten om X te verbieden (1), het kopstuk van het platform, Elon Musk, zou niet willen optreden tegen accounts die nepnieuws, haat verspreiden en de rechtstaat aanvallen.
Met de wetgeving in de hand van landen en hun overheden worden gericht sociale mediabedrijven aangepakt die niet instemmen met censuur van de regering ter plekke. Met name gedurende de coronacrisis werd zware druk uitgeoefend op deze bedrijven, met de wens censuur toe te passen en accounts die andere feiten en menigen vespreiden dan het officiele verhaal hard aan te pakken. Velen gingen daarin mee, maar X en Telegram zijn vandaag uitzonderingen die niet buigen onder druk van overheden om alles gelijk te schakelen met de officiele verhalen, ookwel de voorgeschreven werkelijkheid.
Vanuit de Europese Unie is al beleid gemaakt ‘tegen desinformatie’, de Digital Services Act, die bedrijven zal gaan beboeten als ze de regels overtreden. Thierry Breton, een van de commissarissen van de EU, liep vanuit zijn rol al op de troepen vooruit door vorige maand de genoemde Musk te verwijten niet op te treden tegen schadelijke inhoud van de accounts op zijn platform. Dat bleek hij op eigen houdtje te hebben gedaan en werd door de andere politiek commissarissen van de EU teruggefloten, maar het dreigement richting Musk is wel alvast publiekelijk opgetekend.
In Nederland waren er interessante reacties waar te nemen, waar het gaat over de rol van sociale mediabedrijven als X en Telegram, die weigeren hun gebruikers te censureren. Zo verschenen er in dagblad de Volkskrant (belgische eigenaar, dichtbij de staatsbureaucratie) meerdere blije berichten over het oppakken van de directeur van Telegram en diverse oproepen om het platform X te vermijden (2). De voorgaande jaren kon collega-journalist Julian Assange, die opgejaagd werd door de Amerikaanse inlichtingendiensten, dan ook niet op steun rekenen vanuit de grote mediabedrijven in ons land.
Journalisten in Nederland bevinden zich bijna allemaal in de sociale bubbel van de gegoede burgerij, zijn politiek links van het midden (3), net als de rest van hun kletsgenoten, die ze dan te pas en te onpas verdedigen. Zo lukt het men regelmatig om argumenten te verzinnen of zelfs onderbouwingen aan te dragen voor het beleid. Zo wordt de kwestie Telegram voorzien van de mening dat het hier gaan om de rechtsstaat die zich tegen techmiljardairs verweert. Platform X zou een gevaar voor de democratie zijn.
In 2019 ondernam kabinet Rutte3 de stap om een scheiding aan te brengen tussen goedgekeurde media en afgekeurde media. (4) De regering liet weten dat er een lijst is met media die zich bezighouden met het verspreiden van “desinformatie, of de opzettelijke introductie van foutieve informatie met het doel schade te berokkenen ..” Wat dan wel de desinformatie precies is waaraan deze media zich schuldig maken, of een verklaring waarom burgers dit niet zelf uit kunnen vogelen, werd niet onderzocht of zelfs maar een voor deel verklaard.
Het heldere doel is om iedereen te bewegen richting de betrouwbare nieuwsbronnen, de lijst met de namen en adressen die we bij de overheid kunnen opvragen en er aldus verzekerd is dat deze nieuwsbronnen ook echt betrouwbaar zijn en de voorgeschreven werkelijkheid brengen. Zo krijgen we allemaal de juiste informatie binnen over, pak ‘em beet onderwerpen als klimaat, Oekraïne, immigratie en pandemieën. Want middels een beheerste informatiestroom weten we immers allemaal waar we naar toe moeten.
Bronnen:
1) Brazil moves to block access to Musk’s X amid disinformation row
2) X is onder Musk een gevaar voor de democratie geworden. Ga weg bij X!
3) Studenten Journalistiek in Nederland: profiel, motieven en rolpercepties
https://repub.eur.nl/pub/120915/RePub-120915-OA.pdf
4) ReactNieuws valt onder ‘Dutch Junk News’ volgens Nederlands Ministerie van Binnenlandse Zaken