Boek: MH17 – de onderste steen, door Eric van de Beek

Heel veel informatie, weinig structuur

Op 17 juli 2014 stortte vlucht MH17 van Malaysia Airlines in oost-Oekraïne neer. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden om het leven. Er was daar toen sprake van een burgeroorlog tussen de Russischgezinde separatisten en de Oekraïense regering. Desalniettemin liet de Nederlandse minister-president Mark Rutte weten alles in het werk te stellen om de onderste steen boven te halen. Het kwam bij het publiek over als een getergde leider die een moordaanslag op 192 burgers wilde ophelderen, de daders voor het gerecht te krijgen en de slachtoffers zo enige genoegdoening geven. Het bleek de zoveelste leugen van de VVD-politicus en er volgenden talloze kluchten die dit onderstreepten.

In het boek van journalist Eric van de Beek wordt vanuit het lopende strafproces (thans beëindigd) tegen vier verdachten de zaak bekeken. We zitten dus middenin het proces, waarbij advocaten van de verdediging en het Openbaar Ministerie met elkaar in conclaaf gaan en de eerste trachten de aantijgingen tegen de ene cliënt die in de rechtbank is verschenen te weerleggen. De andere drie vermeende daders erkennen de rechtbank niet. Opvallend is de vage aanklacht van het OM en de keuze voor de daders, die blijken maar zijdelings met het ongeval van doen te hebben. Van Beek omschrijft het zelf als volgend;

In Nederland staan vier mannen terecht die beschuldigd worden van moord, zonder dat ze ervan worden verdacht die zelf te hebben gepleegd. Ook hadden zij geen enkel motief voor de moord in kwestie. Hun concrete betrokkenheid bij de dood van de 298 inzittenden van vlucht MH17 zou hebben bestaan uit: het uiten van de behoefte aan en het vragen naar een luchtverdedigingssysteem met bemanning; het aangeven van een geschikte afvuurlocatie voor dat systeem; het veroveren, begeleiden, bewaken en verbergen ervan; en het verschaffen van een telefoon met Oekraïense nummer van de bemanning van de installatie. De echte moordenaars gaan na ruim zeven jaar nog steeds vrijuit. Het is onduidelijk wie zij zijn en waarom zij de fatalate raket gelanceerd hebben. Wel verdenkt het Openbaar Ministerie (OM) de 53^ste luchtafweerbrigade in het Russische Koersk. Een Buk-Telar van die brigade zou op de dieplader van een Volvo-truck naar het oosten van Oekraïne zijn gereden en daar het fatale schot hebben gelost. Het OM heeft echter geen idee wie er op de knop heeft gedrukt, waarom hij of zij dit heeft gedaan en wie diegenen was die de bemanning van de Telar aanstuurde.

////

Dat er nogal wat schort aan het onderzoek van de bevoegde instantie, het Joint Investigation Team (JIT), is om het op z’n zachtst te zeggen een open deur intrappen. Op bijna iedere bladzijde van het boek komt wel een keuze naar voren die nauwelijks is te begrijpen, tenminste dan als men werkelijk zou zoeken naar de waarheid. Wie eens de boeken van rechercheur Jurriaan de Cock, van schrijver Baantjer, heeft gelezen, zal de standaardstappen weten die een onderzoeker van de politie doet om een misdaad te op te helderen, zo dus ook het belang van het plaats delict tegenkomen. Daar waar de misdaad is gepleegd en deze plek dient te worden afgeschermd, zodat er goed onderzoek naar de toedracht kan worden gedaan.  Knoeien met het plaats delict is een ramp voor o.a. het verzamelen van het bewijsmateriaal.

De Cock voelde een lichte ergernis opkomen. Iemand had zich met

de plaats delict bemoeid en dat was toch echt niet de bedoeling

Hoe is het dan te verklaren dat de onderzoekers pas 4 MAANDEN later op de plaats delict zijn beland? Het verzamelen van de wrakstukken ging pas op 16 november van start. Dat had ermee van doen dat de Nederlandse regering alle contact heeft gemeden met de autoriteiten in de DPR en LPR, in het gebied waar de wrakstukken lagen. De Maleisiërs was het overigens wel gelukt af te reizen naar het rampgebied, ze hadden zich gemeld bij de separatisten en de zwarte dozen in handen gekregen. Van Beek tekent in zijn boek een vraaggesprek op met minister-president Mark Rutte;

“Had u niet meteen contact moeten leggen met de separatisten zoals de Maleisiërs wel hebben gedaan?” werd premier Mark Rutte gevraagd op 26 september 2014 in het NOS-actualiteitenprogramma Nieuwsuur. “Het zou ons in een ongemakkelijke positie hebben gebracht in onze relatie met Oekraïne en Rusland, “ antwoordde hij. “Wij zijn een NAVO-land.” Het richten van verzoeken aan de DPR of LPR zou, volgens Rutte, de separatisten in een machtspositie plaatsen. In ruil voor hun medewerkingen zouden ze Nederland bijvoorbeeld kunnen vragen de sancties tegen Rusland op te heffen. “Ik kan nooit NAVO-land Nederland onderdeel laten worden van zo’n situatie,” zei Rutte. “Vandaar dat wij geen rechtstreeks contact kunnen hebben met de separatisten. ”En vandaar dus dat Nederland ervoor koos het contact met de autorieten van de opstandige provincie te laten verlopen via de OVSE.

NAVO-land Nederland, U leest het goed; dus niet het soevereine Koninkrijk der Nederlanden of Nederland deelstaat van de Europese Unie. Rutte heeft met dit antwoord in de kaarten van zijn regering laten kijken en dan vooral de beperkte rol van de Nederlandse staat. In dit soort aangelegenheden ligt de eindbeslissing bij de NAVO, de militaire organisatie van de Verenigde Staten van Amerika en een aantal vazalstaten.  Hetzelfde land waarvan de minister van buitenlandse zaken John Kerry op de televisie meedeelde het neerschieten van vliegtuig te hebben gezien, maar vervolgens hiervan niets wilde verstekken dat in het onderzoek als bewijslast kon worden meegenomen.

In het verlengde daarvan ligt de vraag hoe men dan wel alle brokken, scherven en lijken heeft verzameld. Dat is deels gedaan door de lokale mensen, maar ook tijdens bergingsmissies van het JIT.

Sommige onderdelen waren pas in april 2015 geborgen, nadat een onbekend persoon de Nederlandse bergingswerkers naar en plek had geleid waar hij die onderdeel een paar weken eerder voor het eerst had opgemerkt.

Veel delen van het door het JIT bedachte scenario ontbreken, maar ook zijn er materiele mirakels, zo ook bij de delen die gevonden zijn van de 9N314M-springkop van de Buk-raket. Vanwege de enorme klap en de ontploffing zou het vliegtuig ermee vol behoren te zitten, maar er blijken maar 2 van de 1870 vlindervormen uit de springkop te zijn gevonden. Een van de vlinderdeeltjes werd zelfs door de Nederlandse journalist Jeroen Akkermans van RTL Nieuws ergens op een van de wrakstukken gevonden. Het is een wonder!

////

De Akkermans-vondst is tekenend voor het bewuste amateurisme, als gevolg van de externe partijen die waarheidsvinding blokkeerden. Er is dat ook niet veel positiefs te melden over het neerschieten van de MH17, zeker ook niet over het showproces dat onder toezicht van het Nederlandse regime is georkestreerd.

Al is dat toch niet helemaal waar. Meerdere journalisten deden wel, op eigen houtje en voor eigen rekening en risico, wat de overheid en anderen nalieten, een poging de waarheid te achterhalen. Zo we weten door alle aanslagen van de Oekraïense veiligheidsdienst SBU, is dat met gevaar voor eigen leven. Daarin moet onderscheid gemaakt worden tussen hen die terplekke onderzoek deden, zoals het ondervragen van bewoners in de regio of een Oekraïense luchtverkeersleider. Zeer bewonderenswaardig.

Van de Beek heeft een gigantische berg informatie in het boek opgenomen, met daarin reacties, kritieken, en meer van dit alles, met als rode draad de rechtszaak tegen de vier verdachten in de zaak. Er is daarmee een hoop naar buitengekomen aan informatie, maar voor het grote publieke zal het een onmogelijk opgave zijn dit echt te behappen en goed te verwerken. Bij veel juridische en militaire feiten, blijft een breder perspectief onontbeerlijk en zo blijven er nog enorm veel vragen openstaan. Wel is duidelijk dat het officiële strafproces was bedoeld om de Nederlandse bevolking te belazeren.